Początki filmów o superbohaterach
Filmy o superbohaterach mają już długą i barwną historię. Choć dziś to jeden z najpopularniejszych i najbardziej dochodowych gatunków kina, jego początki sięgają dość odległych czasów. Pierwsze produkcje o postaciach z komiksów pojawiały się już w serialach w latach 40. i 50. XX wieku. Były to bardzo proste i niskobudżetowe produkcje, często w formie seriali, które luźno czerpały z znanych komiksów. Z czasem zaczęły pojawiać się pełnometrażowe filmy fabularne, choć wciąż bardzo proste, z niewielkimi budżetami. Przełom nastąpił w latach 70. i 80., gdy powstały takie produkcje jak "Superman" czy "Batman" Tima Burtona. Choć dzisiejszym standardem odbiegały bardzo od współczesnych hitów, to zapoczątkowały erę większych produkcji o superbohaterach.
Najwcześniejsze produkcje o superbohaterach
W historii gatunku wymienić można wiele istotnych produkcji. Jedną z pierwszych był serial "Adventures of Superman" z lat 40., opowiadający przygody tytułowego bohatera z komiksów DC Comics. Prosta fabuła i niski budżet były typowe dla tamtych czasów, jednak serial odniósł sukces i zapoczątkował modę na ekranizacje przygód superbohaterów. Podobny los spotkał serial "Batman" z lat 60., który przyniósł przygody Czarnego Rycerza na małe ekrany. Seriale te ugruntowały w mainstreamie postacie Superman i Batmana, choć fabularnie odbiegały mocno od komiksowych pierwowzorów.
Różne podejścia w pierwszych filmach
W miarę upływu czasu zaczęły pojawiać się także pełnometrażowe filmy fabularne o superbohaterach. Jednym z pierwszych był "Batman" z 1943 roku, serialowy film z Budem Abbottem i Lou Costello w rolach Jokera i Robina. Film ten utrzymany był w konwencji komediowej. Zupełnie inaczej podszedł do materiału "Batman" z 1966 roku. Była to pełnoprawna hollywoodzka superprodukcja, choć wciąż zelementem komediowym i przaśnym. Kolejne lata przyniosły miks podejść - od mrocznych i poważnych po humorzystyczne.
Małe studio vs wielkie blockbustery
W erze początków filmów o superbohaterach dało się zauważyć wyraźny podział na niskobudżetowe produkcje małych wytwórni oraz wysokobudżetowe hity wielkich studiów. Te pierwsze często bazowały na mniej znanych bohaterach i cechowały się większą swobodą twórczą. Te drugie sięgały po najpopularniejsze postacie i miały zdecydowanie bardziej komercyjny charakter. Z czasem jednak różnice między tymi nurtami zaczęły się zacierać.
Przełomowa trylogia Mrocznego Rycerza
Lata 90. XX wieku to okres wzmożonej popularności komiksów, co przełożyło się także na ekranizacje. Jednak prawdziwym przełomem okazała się trylogia filmów "Mroczny Rycerz" w reżyserii Chistophera Nolana. Produkcje te z mrocznym i realistycznym podejściem do postaci Batmana zmieniły oblicze gatunku i na stałe wpisały się do kanonu kina.
Nowe, mroczniejsze podejście do superbohaterów
Trylogia "Mrocznego Rycerza" wprowadziła zupełnie nowe spojrzenie na filmy o superbohaterach. Po raz pierwszy w centrum uwagi znalazła się mroczna psychika bohatera, a nie efekty specjalne. Batman przedstawiony został jako bohater z problemami, zmagający się z własnymi demonami. Świat przedstawiony w filmach był ciemny, brutalny i bardzo realistyczny. To sprawiło, że widzowie zaczęli postrzegać superbohaterów w zupełnie nowym świetle.
Sukces komercyjny i artystyczny trylogii
Trylogia Nolana zebrała znakomite recenzje od krytyków i okazała się wielkim sukcesem kasowym. "Mroczny Rycerz" z 2008 roku zarobił ponad miliard dolarów przy budżecie 185 milionów i zdobył dwa Oscary. Kontynuacje osiągnęły podobne wyniki, stając się najbardziej kasową trylogią w historii kina. Pokazało to, że widowiska o superbohaterach mogą być nie tylko blockbusterami, ale też dziełami sztuki.
Długofalowy wpływ na gatunek
Sukces trylogii wywarł ogromny, długofalowy wpływ na kino superbohaterskie. Kolejne produkcje zaczęły podążać w kierunku mrocznych, poważnych historii, porzucając beztroski ton wcześniejszych filmów. Widzowie zobaczyli, że superbohaterowie mogą być postaciami wielowymiarowymi, a ich historie poruszać poważne problemy. Trylogia Nolana na zawsze zmieniła sposób patrzenia na ten gatunek.
Marvel buduje Kinowe Uniwersum
Kolejnym istotnym momentem było utworzenie przez Marvela powiązanego ze sobą uniwersum filmowego, obejmującego wiele serii o różnych superbohaterach. Model ten okazał się ogromnym sukcesem i zdominował kino przez kolejną dekadę.
Planowanie wielofilmowego uniwersum
Marvel jako pierwszy wpadł na pomysł, by połączyć ze sobą fabuły wielu serii filmów o różnych postaciach w jednym spójnym uniwersum. Projekt rozpisany został na kilka faz obejmujących dziesiątki produkcji. Dzięki niemu widzowie mogli śledzić losy ulubionych bohaterów na przestrzeni wielu lat i filmów.
Model franczyzy i łączenia wątków
Marvel z powodzeniem zastosował model franczyzowy znany z MCU, łącząc filmy o Iron Manie, Kapitanie Ameryce, Thorze i Hulku we wspólną opowieść. Dzięki przemyślanemu planowaniu fabuły poszczególne wątki uzupełniały się i przeplatały. Kulminacją pierwszej fazy był przełomowy film "Avengers", łączący głównych bohaterów.
Formuła filmów o Avengers
"Avengers" zapoczątkował serię filmów łączących najważniejszych bohaterów uniwersum Marvela. Produkcje te charakteryzują się rozmachą, widowiskowością i mnóstwem postaci. Choć fabularnie proste, zapewniły rozrywkę na najwyższym poziomie i potwierdziły słuszność koncepcji powiązanego świata przedstawionego.
DC próbuje powtórzyć sukces Marvela
Sukces Marvela skłonił konkurencyjne studio DC do podjęcia próby stworzenia własnego uniwersum filmowego. Niestety, mimo kilku trafnych ruchów, DC nie zdołało powtórzyć sukcesu Marvela.
Filmy o Lidze Sprawiedliwości
DC rozpoczęło budowę własnego uniwersum od kilku filmów solowych, by następnie połączyć bohaterów w dwóch produkcjach o Lidze Sprawiedliwości. Model ten był inspirowany powodzeniem Avengers, jednak brakowało mu finezji i przemyślanej narracji Marvela.
Problemy z uniwersum DC
Uniwersum DC od początku napotykało problemy. Filmy solowe nie zostały dobrze przyjęte, a pośpieszne budowanie wspólnej fabuły spotkało się z krytyką.Wprawdzie "Liga Sprawiedliwości" odnotowała sukces komercyjny, ale krytycy negatywnie ocenili poplątaną fabułę i chaotyczną akcję.
Krytyczny i komercyjny rozczarowanie
Kolejne produkcje osadzone w uniwersum DC, jak "Legion samobójców", spotkały się już z miażdżącą krytyką i rozczarowaniem widzów. Nieudane próby konkurowania z Marveliem pokazały, jak trudno powtórzyć cudowny sukces spójnej koncepcji łączenia wielu wątków i bohaterów w jedną całość.
Superbohaterowie z nowymi twarzami
W odpowiedzi na coraz większą różnorodność widowni, filmy o superbohaterach zaczęły wprowadzać nowych, bardziej zróżnicowanych bohaterów. Odeszły od skupiania się na znanych od dekad postaciach.
Młodsi, bardziej zróżnicowani bohaterowie
W produkcjach Marvela i DC zaczęli pojawiać się nowi bohaterowie reprezentujący mniejszości etniczne i seksualne. Filmy skupiły się na młodych superbohaterach, jak Spider-Man, lub kobietach, jak Kapitan Marvel. Nowe postacie zostały ciepło przyjęte przez widzów poszukujących inspiracji i bohaterów, z którymi mogą się utożsamić.
Filmy o Czarnej Panterze i Kapitan Marvel
Doskonałym przykładem nowego podejścia były filmy "Czarna Pantera" i "Kapitan Marvel", z czarnoskórym i kobiecą superbohaterką w roli głównej. Obie produkcje odniosły komercyjny sukces i przyczyniły się do zmiany wizerunku dotychczas dominującego białego superbohatera.
Odejście od znanych postaci
Coraz więcej filmów sięga po zupełnie nowe, nieznane postacie zamiast eksploatować te same co zawsze. Daje to twórcom większą swobodę i pozwala uniknąć porównań z klasycznymi produkcjami sprzed lat. To podejście pomaga też utrzymać świeżość i zainteresowanie widzów gatunkiem.
Przyszłość gatunku filmów o superbohaterach
Po dekadzie dominacji kina przez filmy o superbohaterach, przed twórcami i studiami filmowymi stoją nowe wyzwania. Czy uda im się utrzymać zainteresowanie widzów i uniknąć przesytu tym gatunkiem?
Nadchodzące projekty i zapowiedzi
Studia Marvela i DC mają w planach kolejne dziesiątki produkcji osadzonych w dobrze znanych uniwersach. Do tego dochodzą projekty konkurencyjnych wytwórni sięgające po mniej znane postacie z komiksów. Najbliższe lata przyniosą zatem istną powódź filmów o superbohaterach.
Wyzwania dla twórców i studiów
Nasycenie rynku produkcjami o superbohaterach stawia przed twórcami nowe wyzwania. Muszą oni walczyć z przesytem widzów i szukać świeżych pomysłów fabularnych. Studio stoją przed dylematem, jak dalej rozwijać dobrze znane uniwersa,
Podsumowanie
Filmy o superbohaterach przeszły długą drogę od skromnych początków do dominacji współczesnego kina. Choć gatunek wydaje się niezniszczalny, twórców i widzów czekają nowe wyzwania. Kluczem do dalszego sukcesu będzie umiejętność ewoluowania i poszukiwania świeżych pomysłów przy zachowaniu tego, co w filmach o superbohaterach najlepsze - widowiskowej akcji, fascynujących postaci i uniwersalnych tematów walki dobra ze złem oraz bohaterstwa. Jeśli uda się pogodzić te elementy z nowymi trendami i oczekiwaniami widzów, kino superbohaterskie ma przed sobą jeszcze długą i owocną przyszłość.
Tagi
Udostępnij
